Onlangs verwierf het Mauritshuis een nieuw schilderij van de zeventiende-eeuwse dichter, diplomaat en geleerde Constantijn Huygens. Het werk verbeeldt een stenen nis – rijkelijk versierd met architectonische details, schelpmotieven en een kleurenpracht aan bloemen – waarin de gebeeldhouwde portretbuste van Huygens is geplaatst. De voorstelling is het resultaat van een samenwerking van twee schilders uit de Zuidelijke Nederlanden: De Antwerpse kunstenaar Jan Cossiers vervaardigde het grisaille portret en zijn stadsgenoot Daniël Seghers voegde – in zijn karakteristieke stijl – de wat overweldigende omlijsting en florale kleurenpracht toe. Laatstgenoemde schonk het werk aan Huygens die het onderbracht in zijn Haagse stadspaleis. Daar zou het nog tot ver na Huygens’ dood te zien zijn. In 1828 verdwenen het schilderij van de radar, om pas dit weer op te duiken in een particuliere verzameling.

Bloemencartouche rond een buste van Constantijn Huygens (1644) is volgens mij niet alleen een aanwinst voor de Nederlandse museumwereld om de esthetische kwaliteit van het werk maar minstens zozeer om het karakteristieke beeld dat het schilderij geeft van een van de politieke, intellectuele en literaire voormannen van onze Gouden Eeuw. Met de keuze om Huygens te verbeelden als een klassiek geïnspireerde, gebeeldhouwde buste – met op de sokkel zijn schrijversmotto ‘Constanter’ – werd de geportretteerde nog bij zijn leven tot ‘monument’ gemaakt. De voorstelling is een unieke toevoeging aan de reeds bekende beeltenissen van de dichter-diplomaat en benadrukt voor mij eens te meer dat de beeldvorming en receptie van schrijvers eveneens een sterke visuele kant kent. Dit aspect van schrijverschap dreigt, mijns inziens, nog te vaak te ontsnappen aan het oog van de primair op tekst gefocuste literatuurhistoricus. En dat terwijl het auteursportret, het centrale onderwerp van het onderzoek dat ik de komende jaren mag uitvoeren, volgens mij toch een (letterlijk) tot de verbeelding sprekend element van ons letterkundige verleden is.

 ......