Wie zich bezighoudt met de negentiende eeuw, voelt zich soms een schatgraver. Ik weet nog goed hoe ik in 2005, toen ik op zoek was naar een onderwerp voor mijn bachelorscriptie, bij de Bijzondere Collecties in de Leidse universiteitsbibliotheek op een relatief onbekend reisverslag van François HaverSchmidt stuitte. Aangemoedigd door Peter van Zonneveld maakte ik er een editie van, die in 2006 verscheen: Met de vrienden op reis in Zwitserland in 1881. In de Mare schreef Christiaan Weijts er een stukje over onder de titel ‘Student ontdekt reisverhaal François Haverschmidt’, en toen was het hek van de dam. De volgende ochtend werd ik gebeld door zo’n tien krantenredacties, en reed ik ’s avonds met een taxi naar Hilversum om over mijn ‘ontdekking’ te praten in het programma Met het oog op morgen.

Er liggen nog meer schatten in de archieven te wachten om te worden ontdekt. Een paar maanden geleden kreeg ik er een op een presenteerblaadje aangereikt. Dat ging zo. Op 28 maart 2018 ontving ik een e-mail van de neerlandica Marianne Meijer-Hezemans. Ze schreef me dat een jaarclubvriendin van haar, Katrientje Huyssen van Kattendijke, in het familiearchief een boekje met brieven van Willem Bilderdijk had ontdekt, gericht aan haar mans voorvader Johan Willem Huyssen van Kattendijke, in het Latijn en in het Nederlands. Het bundeltje bevatte ook een in de Bilderdijk-studie tot nu toe onbekend gebleven boerenbedrieger of schijnbedrieger van Bilderdijk uit 1802. Dat is een tekening waarmee de toeschouwer op het verkeerde been wordt gezet. Doordat de tweedimensionaal geschilderde voorwerpen in een schijnbare wanorde door elkaar zijn gegooid, lijkt het alsof er sprake is van een driedimensionale voorstelling. Ten slotte was er ook nog een brief van Isaäc da Costa.......