In september 1973 verscheen bij de Amsterdamse uitgeverij de Bezige Bij de roman Dubbelspel van Frank Martinus Arion (geb. Curaçao, 17 december 1936). Nu, vijftig jaar nadien, wordt het boek nog steeds gelezen en is tot op heden in druk verkrijgbaar. Dubbelspel leeft voort, terwijl voor de auteur op 28 september 2015 de tijd stilstond (lees mijn eerdere column over Frank Martinus Arion hier).

De afgelopen vijftig jaar werd de roman veelvuldig geprezen en kreeg opmerkelijk veel aandacht. Gegeven de taal waarin Martinus Arion schreef, heeft de Papiamentstalige context waarin de auteur opgroeide, weinig belangstelling getrokken. Toch heeft ‘het verhaal van een verbazingwekkend wereldrecord’ kunnen voortbouwen op invloeden uit die eilandelijke omgeving die een sterk rooms-katholiek gewicht had.

Uit eigen kring
Het zal niemand ontgaan dat de roman een duidelijke boodschap meegeeft, meer in het bijzonder met het afsluitende hoofdstuk. In de eerste helft van de vorige eeuw schreven Willem Kroon, Manuel Fray en Miguel Suriel de nodige Papiamentstalige romans die een uitgesproken moraal verkondigden, zij het van een rooms-katholieke snit. Van dat katholicisme zou Dubbelspel afstand nemen, maar de roman bedoelt wel degelijk een heldere les mee te geven.

Ook al had Martinus Arion zijn lager- en middelbaar onderwijs aan de missie te danken, haar gedachtegoed lijkt buiten de roman te blijven. Het afsluitende hoofdstuk bepleit de op- en uitbouw van coöperatieven, waarbij geknipoogt wordt naar het socialisme en ‘Afrika’. Met name door de zogeheten ‘wenkel di pader’ waren coöperatieven juist door de missie gepropageerde arbeidsorganisaties.  Hieraan was vooral de naam van pater Stephanus van de Pavert verbonden. Deze pater onderkende ook het belang van toneel, liederen en gedichten om ‘zijn’ volk te bereiken. De bundel Trenza litterario [Literaire streng] (1916) behoort tot de vroegste Papiamentstalige letteren.......