’Aan mijn vrienden laat ik gaarne het vermogen om verliefd te worden op een meisjeslach. Zelf ben ik helaas een keer te veel bedrogen, maar wie het eens proberen wil die mag’, aldus de tekstdichter Lennaert Nijgh (1945-2002, beide Haarlem) in zijn bitterzoete songtekst Testament. Dit lied verscheen in 1966 op de langspeelplaat Voor de overlevenden van de legendarische Boudewijn de Groot. De samenwerking tussen de voormalige studievrienden Nijgh en De Groot, is een van de succesvolste in de Nederlandse muziekgeschiedenis. De Groot voorzag Nijghs dromerige teksten over verre prinsessen en andere onvervulde verlangens van muziek en vocalen, terwijl de briljante Vlaamse arrangeur Bert Paige (1920-1987) de liedjes op een hoger plan tilde. Vele successen volgden, zoals Verdronken vlinder, Prikkebeen (met Elly Nieman), Het Land van Maas en Waal, Tante Julia, Beneden alle peil, Een wonderkind van 50 en het weergaloze Pastorale, bekend geworden in de uitvoering van Ramses Shaffy en Liesbeth List. ’Je kunt niet houden van de zon’, schreef de veel te jong overleden Nijgh, wiens gebundelde liedteksten in 2000 verschenen (Ik doe wat ik doe). Op de Haarlemse Oude Groenmarkt wordt Nijgh herdacht door een marmeren sculptuur (met de letters A en Z) van Marinus Boezem.
Wat is er toch zo bijzonder aan zijn teksten? Bijzonder is in ieder geval dat veel van Nijghs vroege werk geschreven werd in aanbidding van zijn muze, de beeldschone Joke Peschar. Wanhoop en verlangen scheppen meestal prachtige songs, daar getuigt het werk van Damien Rice, Peter Hammill, Bruce Springsteen en Nick Drake van. Episch zijn Nijghs teksten soms:
’Maar hoor je die hoeven daarbuiten,
ze rijden over het land.
En achter de vier ruiters
Staan steden en dorpen in brand.’
(Apocalyps)
Nijgh schreef de teksten aan boord van zijn schip De Jonge Jacob waarmee hij regelmatig het IJsselmeer op trok, zo ook zijn lofzang op Haarlem, Het Spaarne. Hij gebruikte soms oude stijlvormen: Zonder vrienden kan ik niet is een acrostichon. De beginletters van de tekstregels vormen de woorden Jan Willem, Ramses, Boudewijn en Lennaert: drie goede vrienden en de man zelf. Nijgh leverde teksten voor vele Nederlandse artiesten, zoals Shaffy, List, zijn vrouw Astrid Nijgh en Rob de Nijs. Hij schreef daarnaast musicals en boeken.
Nijgh was verantwoordelijk voor de teksten van een van de belangrijkste albums in de Nederlandse popmuziek: Boudewijn de Groots Picknick uit 1968. Picknick is een groots psychedelisch en experimenteel hoogstandje dat echt alle grenzen van het bestaande overschrijdt. Het blijft een van de meest waardevolle Nederlandse popalbums ooit gemaakt. Luister naar de dromerige pracht van het nummer Eva:
’Wil jij soms wit wezen
dat ik je niet ken
en dat ik niet almachtig ben.
Je wilt me vergeten,
Mijn vruchten eten
En me bedriegen met je man.’
De Rotterdamse band The Kik, met zanger-gitarist Dave von Raven, treedt het hele jaar 2019 op met complete uitvoeringen van De Groots albums Voor de overlevenden (1966) en Picknick (1967). Een prachtig hommage aan een unieke Nederlandse artiest, maar ook een eerbetoon aan ’s lands beste tekstdichter, Lennaert Nijgh.