De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft de Elise Mathilde Essayprijs 2021 toegekend aan Adriaan Duiveman voor zijn essay ‘Vloeibare grenzen’. De prijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 10.000 euro.

De Elise Mathilde Essayprijs wordt dit jaar voor de derde keer uitgereikt: op 1 januari 2018 riep de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde op initiatief van de Stichting Elise Mathilde Fonds deze nieuwe prijs in het leven. De prijs is vernoemd naar Elise Mathilde van Beuningen (1890-1941), die haar vermogen naliet aan de in 1935 door haar opgerichte Stichting.

De prijsvraag voor een essay is in nauwe samenwerking met het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap en het Genootschap Onze Taal uitgeschreven. Het essay is beurtelings gericht op het gebied van de Nederlandse letterkunde, taalkunde en geschiedenis. In lijn met de doelstelling van het Elise Mathilde Fonds om culturele en ideële doelen te ondersteunen, moeten de essays het behoud van het Nederlandse cultuurgoed – dit jaar de Nederlandse geschiedenis – centraal stellen. De prijsvraag heeft als thema ‘Grenzeloze geschiedenis’.

Adriaan Duiveman studeerde geschiedenis en is sinds 2018 verbonden aan de Radboud Universiteit waar hij werkt aan een proefschrift over de culturele en sociale impact van (natuur)rampen in de achttiende-eeuwse Republiek.

De Commissie van voordracht beoordeelde de inzendingen op vier criteria: gaat het om een vlot geschreven, overtuigend en goed onderbouwd verhaal, ontvouwt het essay een visie over ‘grenzeloze geschiedenis’ die breder is dan de behandelde casus en bevat het een interessante, prikkelende pointe? Als laatste keek de jury naar compositorische en stilistische aspecten. Uit het juryrapport:

“Niet alleen voldeed dit essay aan alle criteria, de jury was vooral lovend over de mooie mix van heden en verleden met als origineel thema dat grenzen niet alleen temporeel en geografisch zijn, maar ook ‘vloeibaar’. Onze vastgeroeste denkpatronen over wat ‘water’ en wat ‘land’ is, zijn nodig aan herziening toe: we moeten meer ruimte durven te geven aan het water, we moeten leren om net als in de Middeleeuwen in een meer ‘amfibische cultuur’ te leven.”

De Commissie van voordracht bestond uit Peter van Dam en Anna Dlabačová (namens de MdNL), Mieke Aerts, Dirk Alkemade en Marjolein ’t Hart (voorzitter) (namens het KNHG).

Lees hier het volledige Juryrapport Elise Mathilde Essayprijs 2021

De prijs wordt later dit jaar uitgereikt. De precieze datum wordt binnenkort bekendgemaakt. De bekroonde inzending wordt verzonden met het BMGN – Low Countries Historical Review en gepubliceerd in het Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Het essay wordt ook gepubliceerd op de websites van de drie samenwerkende organisaties (MdNL, het KNHG en Onze Taal). Lees het winnende essay via deze link.