Marc van Oostendorp is hoogleraar Nederlands en Academische communicatie aan de Radboud Universiteit en bestuurslid van de MdNL. Hij schrijft veelvuldig over taal- en letterkunde op o.a. Neerlandistiek.nl. In 2016 werd hij benoemd tot erelid van de Maatschappij.
recente columns:
gepubliceerd op 29 januari 2019
Boeken wegdoen

Hier  zit ik dan, temidden van veel en veel te veel boeken. We hebben een groter huis gekocht, maar we zijn nu, een jaar later, nog steeds niet klaar met uitpakken van alle dozen. Voorheen hadden we namelijk een groot deel van de collectie inmiddels in bananendozen in een gehuurde garage gestald, maar nu moet het er toch maar eens van komen. Je kunt boeken toch niet alleen maar bezitten op een soort abstracte manier? Wanneer je ze niet om je heen hebt staan, kun je ze net zo goed wegdoen.

En wegdoen, dat is wat er natuurlijk moet gebeuren. Wanneer we nu nooit meer boeken kopen en alleen boeken gaan lezen of herlezen die we nu al hebben, dan red ik het nog niet voordat we dood gaan, en ondertussen stromen de boeken binnen: boeken die we kopen, boeken die we krijgen, boeken die we meenemen van minibiebs waar we zogenaamd boeken gaan brengen omdat we er te veel hebben.

We leven aan het einde van het boekentijdperk. Iets dat vroeger veel waard was, is nu niets meer waard. Het is niet moeilijk en niet duur om eerste drukken van belangrijke schrijvers aan te schaffen, en als je, zoals ik, een blog hebt waar je boeken bespreekt, sturen uitgevers je zo gratis allerlei boeken toe. Het zijn daarom moeilijke tijden voor wie nog wel die ouderwetse fascinatie voor boeken bewaard heeft: het gevaar van een overdosis is levensgroot aanwezig. Je komt er veel te gemakkelijk aan, je raakt er nooit meer vanaf.

Ik denk niet dat het ooit nog anders wordt. Ik geloof de mensen niet die zeggen dat het boek in zijn huidige vorm altijd blijft bestaan, dat het e-boek juist uiteindelijk verdwijnt, omdat er zoiets magisch en bijzonders is. Het lijkt mij bijgeloof.

Tegelijkertijd handel ik dus ook naar dat bijgeloof. Ik weet wel beter, maar ik ben nu eenmaal een representant van een snel verouderende wereld, opgegroeid in huizen vol boeken, vol respect voor boeken. Mijn grootvader had er nog meer dan wij, en mooi dat je eindeloos moest soebatten voordat je er zelfs maar een mocht lenen. Dat dit gedrag inmiddels irrationeel geworden is, is me duidelijk. Het zal ook wel verdwijnen, maar niet meer bij mij.

Wanneer ik dood ga, kan de oudpapierbus komen. Dat is niet erg, maar voor die tijd zit ik vastgeknoopt in mijn gekte, mijn verslaving, mijn illusie.