gepubliceerd op 17 oktober 2020
Over de jaren heen lezen 51: The Golden Bough

In deze rubriek neemt Jaap Goedegebuure ons mee op een sentimentele reis langs zijn boekenkasten. Als hem bij een bepaalde titel een herinnering of een anekdote te binnen schiet, deelt hij die met ons.

The Golden Bough

Op de eerste pagina’s van The Golden Bough, a Study in Magic and Religion (ooit dé inspiratiebron voor T.S. Eliot en Hugo Claus) leidt sir James Frazer (1854-1941) ons langs het meer van Nemi, een voormalige vulkaankrater in Lazio. De Romeinen spraken van ‘de Spiegel van Diana’, naar de hier vereerde godin van jacht, nacht en hiernamaals. Niet iemand om mee te spotten. Maar daar trok Frank Tichelman, de leraar Latijn, Grieks en Italiaans die mij en nog veertig andere gymnasiasten in de zomer van 1966 begeleidde op een drie weken lange Romereis, zich niets van aan. Na een copieuze en met veel Frascati overgoten lunch in een restaurant aan de waterkant besloot hij het meer over te zwemmen. De eveneens licht benevelde dame van het curatorium die was meegereisd om de leiding te versterken – ze was arts en stelde onderweg vast dat een van de meisjes twee maanden zwanger was van een Griekse matroos die al weer lang het zeegat uit was -, volgde hem als een ware Naïade.

Toen de twee langeafstandszwemmers terugkeerden bij het punt van vertrek, stelden ze vast dat de broek van mevrouw daar niet meer lag. Dus moest ze een handdoek om het onderlijf knopen en zo, tot ons niet geringe leedvermaak, de terugreis per bus naar Rome aanvaarden. Misschien was het de straf van Diana.

Those were the days of wine and roses, niet alleen voor Frank Tichelman en zijn middelbare waternimf, maar ook voor de dranklustige adolescenten in het gezelschap. Waar schoolexcursies vandaag de dag strikt alcoholvrij verlopen, kregen wij geen beperkingen opgelegd. Alsof het helemaal vanzelf sprak konden we ons, gezeten op de Piazza Navona, avond aan avond in ruime mate laven aan het vocht van Bacchus. Dat maakte kennelijk deel uit van een klassieke opvoeding.  Zo een waarvan ook sir James had weten te profiteren, met The Golden Bough als indrukwekkend resultaat.

Jaap Goedegebuure