gepubliceerd op 27 december 2018
Uit het NLM-archief: Guus Luijters’ herlezing van Mansfield Park

Sinds 1983 verschijnt het Nieuw Letterkundig Magazijn, het halfjaarlijkse tijdschrift van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Het blad bevat literaire en historische bijdragen van een –meer of minder– licht wetenschappelijk karakter, waarbij de nadruk ligt op de Nederlandse literatuur. Vanaf volgend jaar zal er jaarlijks naast één papieren nummer ook een digitale editie van het NLM verschijnen.

De jaargangen 1 t/m 33 zijn al gedigitaliseerd en op de DBNL terug te vinden. Om hier nog eens de aandacht op te vestigen duiken de redacteuren van het NLM om de paar weken in het rijke archief van het tijdschrift om er een bijzonder artikel uit te lichten. Dit keer kiest Petra Teunissen voor ‘Mansfield Park herlezen’ van Guus Luijters:

Er zijn van die klassiekers die bedolven raken onder moderne adaptaties. De romans van Jane Austen zijn uitzonderlijk vaak verfilmd of bewerkt voor televisie. ‘Het gevolg van een en ander is dat Jane Austen zo langzamerhand de trekken begint te krijgen van de personages uit de series naar Sense and Sensibility en Pride and Prejudice, terwijl zij toch echt uit heel ander hout gesneden is,’ schreef Guus Luijters in 2007 in NLM naar aanleiding van zijn herlezing van Mansfield Park. Elf jaar later is het aantal visuele bewerkingen van Jane Austens werk geëxplodeerd. En dat niet alleen, van weinig auteurs is er zo veel tuttige merchandising voorhanden. Van kleurboeken en de reisgids Jane Austens Engeland tot een ‘zelfhulpboek’ gebaseerd op de negentiende eeuwse heldinnen: Jane Austens Tips for Success door Colleen Sattler. Onder alle sequels, prequels en pastiches vond ik Pride & prejudice & zombies wel de meest smakeloze.

‘Wat zou ik er graag bij zijn als zo’n moderne Janeite per ongeluk een roman naar een van haar zo geliefde series in handen kreeg,’ fulmineerde Luijters. Hij zou wellicht wel met genoegen luisteren naar de enthousiasmerende Klara-podcast Looking for Jane van de twee grote ‘Janeites’ Kristien Hemmerechts en Flip Feyten. Zij hebben, uiteraard, de originele romans talloze malen herlezen. Luisteren naar Jane Austen is sowieso een aanrader. Onlangs luisterde ik tijdens lange autoritten twaalf uur lang naar Trots en vooroordeel en elf uur lang naar Gevoel en verstand. Terug naar de tekst, zonder verstorende beelden. Dan komt de ironie en de maatschappijkritiek van Austen haarscherp binnen. Voor het beluisteren van Mansfield Park zal ik een Engelstalig luisterboek in de cd-speler moeten stoppen, want deze roman is nog niet beschikbaar voor de Nederlandstalige luistermarkt. Zoals Luijters zijn artikel al opende: ‘Mansfield Park is de minst populaire roman van Jane Austen.’

Lees hier het artikel ‘Mansfield Park herlezen’ van Guus Luijters.