Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Er hangt iets van lente in de klas: 

In mijn geurgeheugen schemeren slechts zwam en schimmel als ik aan de lokalen en de gangen terugdenk. Maar Theo Magito en Henk Sissing noemden hun boek met Nederlandstalige onderwijsgedichten Er hangt iets van lente in de klas. Als je het gedicht van Han G. Hoekstra erbij haalt waaraan die titel is ontleend, blijkt de stemming op school toch niet bijster optimistisch. ‘Dat uur wil maar niet om,’ overweegt de leerling die aan het woord is. Kon ik maar naar buiten om van de lente te genieten, een dikke bromvlieg achterna: ‘Zoemend zoekt hij de vrijheid van de straat’.

We zijn dan op pagina 329 van deze bloemlezing. Of eigenlijk is het eerder een encyclopedie dan een anthologie, definitief, het laatste woord, zo’n 950 gedichten. Alle poëzie over onderwijs op een rij, vanaf een fragment uit Floris ende Blancefloer van Diederic van Assenede (13^e eeuw) tot en met een gedicht over pesten van Fleur Bloemen (1997-2012). Het moet een titanentaak voor de samenstellers zijn geweest om al deze gedichten op te sporen, van bekende dichters, van onbekende dichters en vaak ook van ‘dichter onbekend’. Het zegt iets dat een van onze boeiendste poëten zich De Schoolmeester noemde: veel van de opgenomen dichters zijn leraren.

Het thema wordt ruim opgevat: het gaat een beetje ver om Nijhoffs ‘Het kind en ik’ tot onderwijsgedicht uit te roepen. Maar het boek biedt veel poëzieavontuur en tegelijk een historie van het onderwijs. Vanaf de tijd dat Dirck Adriaensz. Valcoochs advies in een gedicht uit 1591 om de scholieren niet al te hard af te tuigen als vooruitstrevend gold. Tot en met onze tijd waarin de normale leerling abnormaal is geworden. In 2016 kwam Theo Danes met een opsomming: ‘Leerling 14 is autistisch/ Leerling 15 terroristisch’. Maar dan leerling 16: ‘Nooit gedoe en nooit eens straf/ Dus je maakt je steeds meer zorgen om dat kind’. Negenhonderdvijftig keer terug in de schoolbanken, ruiken we herfst of lente?

Mario Molegraaf

Er hangt iets van lente in de klas. Nederlandstalige onderwijsgedichten vanaf de dertiende eeuw tot nu, Noordboek, gebonden, 880 pag., € 39,90
ISBN: 9789464713305