De werkgroep De Moderne Tijd bestaat in 2026 vijftig jaar. In 1976 werd de Werkgroep De Negentiende Eeuw opgericht en in 2017 breidde ze haar activiteiten uit tot het bredere tijdvak waar ook de late achttiende en vroege twintigste eeuw onder vallen.
Het vijftigjarig bestaan is reden voor een jubileumcongres op 20 maart 2026, met als thema Feest! Jubilea en herdenkingen, 1780-1940. Feesten, jubilea en herdenkingen vormen namelijk een rode draad in de Nederlandse en Belgische geschiedenis. In het revolutietijdvak waren feesten hét middel om politieke groepen te mobiliseren. Revolutionairen dansten rond de vrijheidsboom, Oranjegezinden ontwierpen hun eigen vrijheidssymboliek. In de lange negentiende eeuw werden jubilea onder meer aangegrepen om de trots van de natie te vieren. Denk aan de grootse Coster-herdenkingen in Haarlem in 1823 of de Brielsche feesten in 1872, waarbij de slag om Den Briel werd herdacht. In België werd vanaf 1890 de onafhankelijkheid gevierd op de dag dat koning Leopold I in 1831 zijn eed aflegde. Ook sterf- en geboortedata van schrijvers, onder wie Vondel, Rembrandt, Conscience en Tollens gaven aanleiding tot feesten.
Zulke feesten werkten even verbindend als polariserend. Ze werden gebruikt om de eigen groepsidentiteit te versterken en andere uit te sluiten. In dit jaarcongres van Werkgroep de Moderne Tijd van 2026 willen we de feestcultuur in de lage landen, inclusief de koloniën in oost en west, in al haar verschijningsvormen onderzoeken. Wat werd er gevierd, door wie, hoe en waarom?