Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Abnormale kinderen van Jonathan Griffioen:

Het normale kind is uitgestorven. Ouders van nu rusten niet eer hun kind een diagnose heeft, achter een afkorting abnormaal is verklaard. In mijn jeugd was dat al een beetje begonnen. Mijn moeder had blijkbaar een verkeerd blad gelezen en ik hoor haar nog tegen de kleuterjuf zeggen toen de tijd van de Grote School aanbrak: ‘Is Mario wel schoolrijp? Hij is altijd aan het spelen en hij zegt vroemvroem als hij met zijn autootjes bezig is’. Ik zeg, bijna zestig jaar later, nog altijd vroemvroem wanneer ik met mijn échte auto rijd. Toch mocht ik van de protestantse kleuterschool af en een straat verderop naar de protestantse lagere school. Een straat vóór de kleuterschool was er een protestantse b.l.o.-school (elders in het stadje was er ook een katholieke versie), voor de kinderen die niet zo goed konden meekomen. Er was wisselwerking, kinderen verhuisden soms van de gewone school naar het b.l.o. (buitengewoon lager onderwijs), sommigen keerden weer terug.

Deze herinneringen worden opgeroepen door een bundel met in alle opzichten didactische poëzie, Abnormale kinderen van Jonathan Griffioen (1987), auteur van geprezen bundels als Wijk (2015) en Gedichten met een mazda 626 (2018). Griffioen geeft les: het abnormale kind blijkt ruim een eeuw geleden uitgevonden, de dichter meldt in weinig dichterlijke bewoordingen: ‘Sinds 1901 worden documenten m.b.t./ abnormale kinderen naar regionale/ archieven gebracht’. Het onderscheid leidde tot een afwijkende behandeling en een afwijkende opleiding.

De dichter spreekt uit eigen ervaring: ‘Het witte busje haalt abnormale kinderen op/ in de ochtend en brengt ze in de middag/ terug’. Emotie verwoord in de ijzige taal van een encyclopedie. Hij somt op: in 1998 ontstond ‘het speciaal basisonderwijs/ uit een fusie van lom- en mlk-scholen./ In 2001-2002 werd de inspectie/ aangesteld’.

Voor zijn werkwijze verwijst hij naar Nachoem Wijnberg, alsof één Nachoem Wijnberg in de Nederlandse poëzie niet volstaat. Af en toe krijgen Griffioens gedichten toch vleugels en worden ze een ode op het doodnormale abnormale kind, op ieder kind dus, ‘van het ongewone zijn zij wars’.

Mario Molegraaf

Abnormale kinderen, Lebowski, paperback, 72 pag., € 22,99
ISBN: 9789048867226