De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden heeft de Elise Mathilde Essayprijs 2025 toegekend aan Carlijn Cober voor haar essay ‘Vluchtlijnen’. De prijs wordt uitgereikt op zaterdag 11 oktober 2025, tijdens onze Laureatenmiddag. Het programma van deze middag is t.z.t. te vinden op deze website. Nadat de prijs is uitgereikt, wordt het essay gepubliceerd in ons Jaarboek. U kunt het nu alvast lezen op <a href="https://www.mdnl.nl/?p=18315">onze website.

De Elise Mathilde Essayprijs wordt dit jaar voor de zevende keer uitgereikt: op 1 januari 2018 riep de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde op initiatief van de Stichting Elise Mathilde Fonds deze prijs in het leven. De prijs is vernoemd naar Elise Mathilde van Beuningen (1890-1941), die haar vermogen naliet aan de in 1935 door haar opgerichte Stichting.

De prijsvraag voor een essay is in nauwe samenwerking met het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap en het Genootschap Onze Taal uitgeschreven. Het essay is beurtelings gericht op het gebied van de Nederlandse letterkunde, taalkunde en geschiedenis. In lijn met de doelstelling van het Elise Mathilde Fonds om culturele en ideële doelen te ondersteunen, moeten de essays het behoud van het Nederlandse cultuurgoed – dit jaar de Nederlandse literatuur – centraal stellen. De prijsvraag heeft traditiegetrouw als thema ‘De eigen natie in kosmopolitisch perspectief’, met dit jaar een specifieke oproep voor een essay dat antwoord geeft op de vraag welke functie Nederlandstalige literatuur kan hebben in een gemondialiseerde en gedigitaliseerde maatschappij. De prijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 5.000 euro. Carlijn Cober is gepromoveerd aan de Radboud Institute of Culture &amp; History (RICH) op de de Franse theoreticus Roland Barthes (1915–1980) en werkt sinds 2024 als docent Europese Literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.

‘Vluchtlijnen’ werd door de jury gekozen als het beste essay, vanwege de bredere kijk die het essay biedt op de wereld via de analyse van Oroppa van Safae el Khannoussi. Uit het juryrapport: “Het is belangrijk te vermelden dat de jury het essay reeds had ontvangen voordat de roman werd bekroond met de Libris Literatuurprijs 2025. De auteur neemt ons als lezers serieus en laat daarom ruimte om een eigen opvatting over het onderwerp te vormen. Het is niet belerend, maar dient wel als eye opener door vermeende veronderstellingen over wat ons gedeelde literaire cultuurgoed is […]”

De commissie is lovend over de wijze waarop de stelling van het dit essay aansluit bij de sociale en culturele opdracht van de Elise Mathilde Essayprijs:

“de auteur [heeft] de opdracht naar zich toe heeft getrokken en zich eigen heeft gemaakt. Het essay schuift een casus naar voren die perspectieven biedt op de mondialisering van de Nederlandse maatschappij. Het is daarmee ook een hoopvol essay dat stelt dat de Nederlandstalige literatuur vleugels kan krijgen, waardoor de lezer zich bewust wordt van de reikwijdte die boeken in het Nederlands tegenwoordig hebben. ‘Wat Oroppa laat zien: Nederlandse literatuur ís wereldliteratuur’, aldus de auteur.”

Lees hier het volledige Juryrapport Elise Mathilde Essayprijs 2025a>

De Commissie van voordracht bestond uit Olga van Marion, Nick Tomberge, Sven Vitse, en Tim Vergeer namens de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en Marc van Zoggel namens de Commissie voor Taal- en Letterkunde.

ass="aligncenter size-full wp-image-9777" src="https://www.mdnl.nl/wp-content/uploads/2021/01/Elise-mathilde-logo.jpg" alt="" width="664" height="282" srcset="https://www.mdnl.nl/wp-content/uploads/2021/01/Elise-mathilde-logo.jpg 664w, https://www.mdnl.nl/wp-content/uploads/2021/01/Elise-mathilde-logo-300x127.jpg 300w, https://www.mdnl.nl/wp-content/uploads/2021/01/Elise-mathilde-logo-150x64.jpg 150w" sizes="(max-width: 664px) 100vw, 664px" />