gepubliceerd op 22 juni 2025
Poëzie van nu 122: ‘Vlieg! zegt de vloer’ van Eva Gerlach

Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Vlieg! zegt de vloer van Eva Gerlach:

Helemaal Eva Gerlach, maar toch ook weer niet. Ze schrijft gedichten voor volwassenen, maar sinds Hee meneer Eland (1998) soms ook voor een jong publiek. Een voordeel van jeugdboeken is dat je er plaatjes bij krijgt, in het geval van het onlangs verschenen Vlug! zegt de vloer erg mooie, van Trui Chielens. Ze vullen de gedichten aan, al even mooie gedichten. Die draaien om een opgroeiend meisje. Op school heeft ze een plek ‘op de achterste rij/ waar de kinderen zitten die nooit iets zullen bereiken/ omdat ze te raar zijn te lui te lelijk te dom’.

Er is meer, veel meer reden tot somberheid. Maar de gedichten vertellen uiteindelijk een verhaal van triomf. Wijze woorden voor kinderen en voor grote mensen. Een levensles voor alle leeftijden. Het kan nog, het is nooit te laat volgens het slotgedicht: ‘Soms ben je echter. Licht hoofd,/ bliksemlijf, arendsogen/ Vlieg! zegt de vloer en voor je/ kijken kunt ben je/ gevlogen’.

Daaraan is veel voorafgegaan, maar het knappe is dat Eva Gerlach nergens afdwaalt naar smartlap en cliché. ‘Niemand houdt van mij,’ begint een van de gedichten redelijk voorspelbaar. Om verrassend te vervolgen: ‘Als mijn leven een kers is, ben ik/ de pit. Nooit groeit daaruit/ een boompje met bloesem roze en wit’. Het grootste verdriet is vervat in het woord ‘stief’. Pa en ma scheiden. Vader krijgt een nieuwe vlam en moeder gaat daten: ‘deed te veel lippenstift op’ en ‘haar hakken waren te hoog’. Zelfs zijn er concurrerende kinderen: ‘en mijn zielige stiefzus/ zit bij hem op schoot’.

Intussen gaat de heldin met bril uit deze gedichten, ‘hakken over de sloot’, naar de middelbare school. ‘Ze hebben beha’s. Ze zitten op hockey. Ze roken’. Zij dus driemaal niet. Toch blijft ze overeind. Zelfs de date van haar moeder vindt genade: ‘Deze kan denk ik wel’. En zomaar ineens is er ook iemand voor haar. Met een liefdesverklaring die helemaal past in deze poëzie: ‘Oké, hou een raamplaats vrij/ naast je voor mij in de bus morgen’.

Mario Molegraaf

Vlieg! zegt de vloer, Uitgeverij Querido, paperback, 72 pag., € 18,99 
ISBN: 9789045131115