Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Verblijf van Yasmin Namavar:

De bladzijden zijn vol in Verblijf, het debuut van Yasmin Namavar. Er zijn letterlijk te veel woorden voor bijvoorbeeld pagina 63 of pagina 69. En de woorden zelf ademen op deze bladzijden ook overdaad. ‘Een beest keft door mijn temporale schors,’ schrijft de dichteres. En ze heeft het in één lange regel over ‘plastic muren wasmachinedeuren voorverwarmde doeken over mijn vel van violet’. De kunst van de beperking is niet aan haar besteed. Geen licht en luchtigheid, maar duisternis en zwaarte. Zelfs in een voorjaarsgedicht is er geen respijt: ‘onder je borstbeen bonkt basalt’.

De flaptekst informeert: ‘Yasmin Namavar (Amstelveen, 1983) is psychiater’. Maar die Amstelveense achtergrond wringt met alle verwijzingen naar haar vader en moeder, naar eerder voorgeslacht, naar oude geschiedenis. De vingers van haar grootmoeder, zo schrijft ze, ‘weefden in mij iran […] verder dan perzië, eerder dan susa’. In haar dromen en in haar gedichten – maar misschien is dat bij haar hetzelfde – bezoekt ze het land van haar oma. De stad Shiraz, zo begrijp ik na een rondje Wikipedia: ‘op de vakil bazaar kijk ik in het bekende oog’ en ‘aan het plein bij de masjed-e surati’.

In het slotgedicht neemt ze het op voor Ahoo Daryayi, de Iraanse die zich bij wijze van protest uitkleedde. In deze politiek verwarrende tijden, voorheen links lijkt rechts en voormalig rechts praat links, klinkt er veel te weinig steun voor de ongelooflijk dappere vrouwen uit Iran die de verplichte vrouwendracht en al het gruwelijks dat daarbij hoort verwerpen.

Iraanse gedachten, Nederlandse gedichten, het leidt tot gespannen en spannende teksten, ‘alles kolenheet, alles teringkoud’. In Shiraz moet de dichteres haar paspoort tonen aan een soldaat. Haar poëzie is, naar ik vermoed, ook een vorm van paspoort tonen. Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Ze laat de lezer een ingewikkeld paspoort zien: ‘anders dan jij/ draag ik twee rugzakken, heb ik twee huizen’. De blik is op Nederland gericht (ze beschrijft regen, plassen, slootjes, ‘het gangpad van een drukke tram’), maar dwaalt telkens af naar het andere gebied: ‘geen idee bij wie ik hoor’.

Mario Molegraaf

Verblijf, Uitgeverij Jurgen Maas, paperback, 78 pag., € 19,95
ISBN: 9789493397088