gepubliceerd op 10 maart 2024
Poëzie van nu 75: ‘De levens van Claus’ van Mark Schaevers

Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over De levens van Claus, de biografie over Hugo Claus van Mark Schaevers:

Hugo Claus (1929-2008) vertelde in een gedicht over zijn verwekking. Er is een sonnet over zijn as die wordt uitgeschud ‘over het geduldig gras’. Over de momenten tussendoor schreef hij ook veel, heel veel poëzie, allemaal onder het motto ‘Behoud de begeerte’. Hij debuteerde op zijn achttiende als dichter met een bundel Kleine reeks. Gedrukt op de pers van zijn vader, net als opus twee, Registreren, een jaar later verschenen. Jaren later klaagde de dichter over zijn gedichten: ‘Ga elders drammen, rijmen van een cent,/ elders beven voor twaalf lezers/ en een snurkende recensent’.

In werkelijkheid schrikt elke recensent klaarwakker van deze grillige, maar vaak geweldige gedichten. Natuurlijk verdienen ze een veel groter publiek dan twaalf dames en heren. Hugo Claus was ongetwijfeld het grootst als dichter. En wat mij betreft hoort hij ook tot de grootste dichters van ons taalgebied. Met de aantekening dat hij veel meer heeft gedaan. Daaraan herinnert Mark Schaevers ons in zijn waardige en lezenswaardige biografie over Claus. Geen schrijver die, vaak met succes, zoveel genres beoefende. Die ook nog eens talenten had als beeldend kunstenaar. Die een vól leven leidde, zozeer dat Schaevers in zijn titel een meervoud bezigt: De levens van Claus. Die vele vrouwen veroverde, onder wie beroemdheden als Sylvia Kristel.

In dit boek komen ze, komt het allemaal aan de orde. Ook de zakelijke kanten, de contracten, de fiscus, de schulden. ‘Geld is altijd een goede motor,’ zei Hugo Claus en zijn biograaf geeft hem geen ongelijk. Een goede motor om nog meer verhalen, vertalingen, romans, toneelstukken, scenario’s te maken. Maar hij had een andere motor voor zijn poëzie, poëzie waarin mythologie en autobiografie, imitatie en eruptie zich op onnavolgbare wijze vermengen. Of eigenlijk omschreef de poëet zelf het treffender dan ooit een recensent kan doen: ‘Mijn verzen neuken niet klassiek,/ Zij brabbelen ordinair of brallen al te nobel./ In de winter springen hun lippen,/ In de lente liggen zij plat bij de eerste warmte,/ Zij verzieken mijn zomer/ En in de herfst ruiken zij naar vrouwen.’

Mario Molegraaf

De levens van Claus, De Bezige Bij, gebonden, 976 pag., € 49,99
ISBN: 9789403161617