gepubliceerd op 10 februari 2024
Poëzie van nu 72: ‘Het vriendenloket’ van Roel Richelieu van Londersele

Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Het vriendenloket van Roel Richelieu van Londersele:

Een geval van romantiek. Alleen al de naam, een beetje van de burgerlijke stand, een beetje van hemzelf, Roel Richelieu van Londersele (1952). Hij hoort tot de vooraanstaande Vlaamse dichters, maar heeft in Nederland nauwelijks lezers. Steeds meer lijkt te gelden: één taal, twee literaturen. In het geval van deze dichter kun je je kennis snel bijspijkeren. Gelijktijdig met Het vriendenloket is het Van Londersele Handboek verschenen. Gewoon in het Nederlands, al houden sommige medewerkers van geheimtaal. Een van de auteurs verdwaalde van de poëzieles naar het practicum biologie: ‘In de eerste cyclus gaat het onophoudelijk om de osmose of homeostase van het talige en tactiele, het verbale en lichamelijke.’ In ieder geval wordt het hele oeuvre overzien, vanaf het debuut Marie Sans Toilette (1973) tot en met de nieuwe bundel. Waarbij misschien vermelding behoeft dat de dichter zijn vroege werk grotendeels heeft ingetrokken.

‘Ik ben een romantische dichter, maar ik haat romantiek,’ zei Roel Richelieu van Londersele in een interview. Die spanning zie je in Het vriendenloket een beetje terug. Grote gevoelens in kleine woorden. Diepe wonden, met een wijze pleister gehecht. Het hoogste streven, maar dan met ironisch commentaar. Zo van: ‘Hij zou een mooie vrouw troosten, ze had geen verdriet.’ Het openingsgedicht is een opsomming van zulke onvervulde voornemens: ‘Ten einde raad kocht hij het allermooiste horloge,/ maar de tijd was al verstreken’.

In de vijf reeksen waaruit de bundel bestaat, wordt een soort reis door het leven beschreven. Waarbij de hij aan een zij wordt gekoppeld. En weer ontkoppeld raakt, wat niet tot totale ontreddering leidt: ‘’s nachts danst hij alleen, maar wel op het droge.’ De liefde had nogal dreigende kanten gehad: ‘onder het bed sluimeren de granaten’. Maar wat wil je met zo’n begin? ‘Op een koopzondag heb ik haar gevonden,/ ze streek langs me heen en zoog me mee/ naar de afgrond waar mannen geboeid worden vastgehouden.’ Een moderne Belle Dame Sans Merci. Romantiek, maar dan romantiek anno 2024.

Mario Molegraaf

Het vriendenloket, Poëziecentrum, paperback, 60 pag., € 21,-
ISBN: 9789056553012 

Carl De Strycker, Koen Vergeer (red.), Van Londersele Handboek, Poëziecentrum, paperback, 108 pag., € 25,-
ISBN: 9789056552916