gepubliceerd op 2 december 2023
Tiende postkoloniale podcast met Sandra Beerends en Dido Michielsen

In De postkoloniale podcast gaan Rick Honings, Scaliger-hoogleraar, en Coen van ’t Veer, docent-onderzoeker, allebei van de Universiteit Leiden, in gesprek met prominente onderzoekers en schrijvers over hun werk in relatie tot het koloniale verleden. Centraal staat de vraag in hoeverre het onderzoek naar (post)koloniale literatuur kan bijdragen aan de verwerking van het koloniale verleden.

In de tiende aflevering staan de njai en de baboe centraal. De njai en de baboe zijn twee cruciale figuren uit het Nederlandse koloniale verleden. De meeste njais en baboes zijn in de mist van de geschiedenis verdwenen. Hun namen zijn vergeten, hun foto’s zijn vervaagd. Sandra Beerends en Dido Michielsen hebben de njai en de baboe echter een naam, een gezicht en een geschiedenis gegeven.

De njai is de voormoeder van veel Nederlandse Indo-Europeanen en Indo-Europese Indonesiërs. In de kolonie was het lange tijd praktijk dat Europese mannen samenwoonden met inheemse vrouwen. Deze njais (ook wel eufemistisch ‘huishoudster’ genoemd) waren hun concubines. Na verloop van tijd, als een Europese man besloot om met een witte vrouw te trouwen, kon een njai, al dan niet met achterlating van haar kinderen, terug de kampong in worden gestuurd.

De kinderen van de Europese koloniale elite werden verzorgd door baboes, inheemse kindermeisjes. Het kwam geregeld voor dat deze kinderen zich gingen hechten aan hun baboes en moedergevoelens voor hen gingen koesteren, of zeden en gewoonten van hen overnamen. In de koloniale ideologie werd dit als onwenselijk beschouwd. Dat was het punt waarop veel witte kinderen naar Nederland werden gestuurd om daar een Europese opvoeding en opleiding te krijgen.

Filmmaakster Sandra Beerends werkte als producer voor verschillende (korte) films en documentaires. In 2019 bracht ze de film Ze noemen me baboe uit. Schrijfster Dido Michielsen publiceerde in 2019 Lichter dan ik, een roman, die is geïnspireerd op het leven van haar betovergrootmoeder en talloze inheemse vrouwen zoals zij.

Alle afleveringen kunt u online luisteren op Soundcloud of via Spotify.