gepubliceerd op 29 december 2023
Poëzie van nu 68: ‘De wereld van Wigman’

Mario Molegraaf belicht in deze rubriek vooral recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over De wereld van Wigman

Hij was misschien de laatste die aansluiting zocht bij de traditie. Bij Achterberg, bij Bloem, bij Slauerhoff. Niet door antiek te doen, maar vanuit een natuurlijke hang naar ritme en rijm. Alleen rijmde bij Menno Wigman op de eeuwige ‘hoop’ eigentijdse ‘dope’. In (zogenaamde, vermeende, ogenschijnlijke) ouderwetse vorm schreef hij over een moderne wereld van pixels, Burger Kings en copyrettes. Nieuw leven voor de grijze, wijze poëzie, maar hij schreef vaak over de dood. Die hem, als was het gepland, al vrij vroeg trof: Wigman stierf in 2018, pas 51 jaar, terwijl de ontwikkeling van zijn oeuvre nog van alles beloofde.

Dood, heel veel dood, zelfs al in een boekje Van zaad tot as dat hij als zeventienjarige publiceerde. Maar ook ambitie, heel veel ambitie. Begin 1983 schreef hij: ‘Ik wil beroemd en groot dichter worden […] Ik zal rijk leven, ik zal arm leven, maar nooit zal ik daar tussenin leven’. De aantekening staat in De wereld van Wigman, een door Kiki Coumans samengesteld boek met veel plaatjes en weinig tekst. Eenenvijftig jaar leven leidde tot een archief van vierenveertig dozen. Die worden in deze uitgave leeg gekieperd, je zou bijna zeggen de prullenbakken incluis. Daarnaast is er een al dan niet veelzeggende pagina’s lange lijst van Wigmans bibliotheek vanaf Aachenende, J.C. tot en met Zwerin, Mike.

Hij was al schrijver in de eerste klas van de lagere school, jaren voor hij zich als gedoemde dichter presenteerde. Zo zijn er allerlei ontdekkingen te doen in wat een soort doe-het-zelf biografie is geworden. Daarnaast neemt Rob Schouten je mee naar Wigmans woning: ‘van een verbijsterende netheid’. Vrouwkje Tuinman vertelt over zijn bijdragen aan ‘Eenzame Uitvaart’. Willem Thies bespreekt poëtische invloeden en Kiki Coumans belicht het ontstaan van het slotgedicht. Een gedicht met een opsomming van ‘mooie dingen, allemaal mooie dingen’, ervaren ‘voor ik me met het domme zwart verzoend heb’. Ook in dit geval zocht Wigman zijn weg tussen het oude en het nieuwe, ‘de kleur van een kwatrijn van J.C. Bloem,/ Nick Cave die dwars door Paradiso zong’.

Mario Molegraaf

De wereld van Wigman. Samengesteld door Kiki Coumans, Uitgeverij De Weideblik, paperback, 160 pag., €29,50 
ISBN: 9789077767955