De Tachtigjarige Oorlog en de Gouden Eeuw werden in de vaderlandse geschiedenis traditioneel beschreven als roemrijke perioden; de Opstand als heldenstrijd voor de onafhankelijkheid, de Gouden Eeuw als een weergaloos politiek, economisch en cultureel succesverhaal. Kritische wetenschappers stelden dit beeld de afgelopen decennia echter bij. De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) sluit hierbij aan met haar tentoonstelling De intolerante Republiek.

De Opstand of Tachtigjarige Oorlog wordt niet enkel meer gezien als een nationale strijd om onafhankelijkheid en om vrijheid van godsdienst en geweten. Vandaag de dag onderstreept men vooral  het karakter van de burgeroorlog en ligt er meer nadruk op de gevolgen van het geweld. Nu is er aandacht voor de positie van de rooms-katholieken en voor de vele boeren en burgers die het slachtoffer werden van de oorlog, met name in het grensgebied tussen de Republiek in het Noorden en de Koninklijke Nederlanden in het Zuiden.

Bij de term Gouden Eeuw worden momenteel zoveel scherpe kanttekeningen gemaakt dat bijvoorbeeld het Amsterdam Museum de term niet meer wil gebruiken. De ‘grootse daden’ van de Oost- en West-Indische Compagnie (VOC & WIC), vroeger eenzijdig bejubeld, zien we nu in een ander perspectief. Gewelddadige veroveringen in de Oost gingen gepaard met slachtpartijen en economische oorlogvoering. Mensen uit Afrika werden tot slaaf gemaakt en in Zuid-Amerika aan dwangarbeid onderworpen. Juist de daden van de Republiek in deze gebieden krijgen in de tentoonstelling ruime aandacht.

De intolerante Republiek wordt op 23 januari vanaf 16.00 uur feestelijk geopend door Rector Magnificus Carel Stolker in de Universiteitsbibliotheek aan de Witte Singel 27 te Leiden. U kunt deze opening kosteloos bijwonen, maar hiervoor dient u zich wel aan te melden via deze link.